نامه‌هایی که امام حسین (ع) به افراد مختلف نوشتند، از مکاتبات مهم ایشان است. مضامین این نامه‌ها حاوی نکات برجسته از نگاه امام (ع) به نظام بنی‌امیه و تصریح غصبی بودن امارت آنان، هشدار به حکام جور برای عدم انحراف از سنت نبوی، حمایت جدی از صحابی اهل بیت (ع) و بیان اوصاف رذیله آل ابی‌سفیان بوده است.

نهضت حسینی، عرفان و عارفان اجتماعی را در معارفی که در خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار و گفت و گوها، اشعار و رجز خوانی‌ها از سوی سیدالشهداء (ع) و یاران خاص و عام آن امام ظهور یافت، معرفی کرد تا عرفان ناب اسلام و اسلامی تدین ساز و تمدن پرداز به عنوان عرفان معیار، سلوک سنجش گر و شهود شاخص متجلی در میدان جهاد و شهادت، اسوه و شاهد قرار گیرد.

معرفت قلبی به صورت دوسویه و ذومراتب در مقام تحقیق و تحقق سلوک دارای منزلت بنیادی است و شهود در حالت خواب و بیداری ممکن و معرفت‌زاست.

از این نامه‌ها می‌توان برای مشخص کردن فضای عمومی عصر امام حسین (ع) و محدودیت‌هایی که حکام وقت اعمال کرده بودند، مشکلات و معضلات و دغدغه‌های فکری، فرهنگی و سیاسی امام (ع) استفاده کرد.

یکی از شخصیت‌های عظیم که بنا بر روایات تفسیری، خداوند در آیات متعدد، جایگاه و رفتار‌هایشان را ستوده، حضرت سید‌الشهدا (ع) است. نکته درخور توجه آن‌که این روایات اختصاص به شیعه ندارد و علما و مفسرین اهل سنت نیز به شأن نزول یا ارتباط برخی از آیات قرآن به سید‌الشهدا (ع) اشاره کرده‌اند.

شخصیت اخلاقی پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت ایشان، منبع ارزشمندی برای آشنایی با مکارم اخلاق و الگوپذیری در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان (شیعه و سنی) است. مسئله اساسی این پژوهش، بررسی نمودهای شخصیت اخلاقی امام حسین (ع) در منابع اهل سنت است. مقاله حاضر به روش کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی-تحلیلی، برخی وجوه شخصیت اخلاقی آن حضرت را در منابع سنی، مورد کنکاش قرار داده و دریافته است آنچه در منابع تسنن در مورد شخصیت اخلاقی اباعبدالله ثبت و ضبط شده است، مؤید اعتقادات شیعه در مورد آن حضرت است که به‌ویژه در زیارت ناحیه مقدسه، مورد تاکید قرار گرفته است.

نهضت حسینی جنبشی مهم در تاریخ اسلام است که بازتاب آن در میان آثار شاعران اهل سنت مهم و قابل تامل است. در میان این دسته از شاعران، سنایی و مولوی سرآمد هستند و آثارشان مشحون از اشارات ریز و درشت به قیام الهی امام حسین (ع) است. در حدیقه الحقیقه مثنوی تعلیمی مشهور سنایی، امام اساس دینداری تصویر شده و لعن یزید درون‌مایه‌ای رایج در این مثنوی است. مولوی در دیوان شمس امام حسین (ع) را سمبل امر قدسی و انسان کامل دانسته است. در این پژوهش، به روشی توصیفی-تحلیلی نقش امام حسین (ع) در این دو اثر ارزشمد بررسی شده است و جایگاه ایشان به عنوان قهرمان عالم دین و پهلوان عرصه شناخت حق تبیین شده است.

بنا به نوشته منابع تاریخی اهل سنت، بنی‌امیه به‌ویژه یزید، به دنبال شهادت امام حسین (ع) بودند. از این رو یزید از حاکمان مکه و مدینه خواست امام (ع) را ترور کنند. در نهایت عبیدالله بن زیاد با مکر و بی‌وفایی کوفیان، نقشه یزید را عملی ساخت. در منابع اهل سنت، چگونگی شهادت امام حسین (ع) و اصحاب ایشان مورد توجه بوده، لذا گزارشی که از واقعه جان‌گداز کربلا و اسارت خاندان اهل بیت (ع) در کوفه و شام در منابع تاریخی بیان شده، بیانگر مظلومیت و مصیبت امام حسین (ع) و شهدای کربلا است. نوشتار حاضر به بررسی عوامل و چگونگی شهادت امام (ع) و اسارت اهل بیت (ع) از منظر اهل سنت می‌پردازد.

بازتاب مقتل الحسین (ع) در کتاب قمقام زخار و صمصام بتار با وجود مشابهت‌هایی که با دیگر گزارش‌های عاشورایی دارد، دارای تفاوت‌هایی با دیگر مقتل‌ها است که واکاوی و بازخوانی آن را ضروری می‌سازد. از آنجا که قمقام زخار از سوی چهره‌ای سیاسی در عهد قاجار نگارش شده است، می‌تواند منشأ اثر برای جامعه علمی و عمومی تلقی شود. اخبار منفرد این کتاب درباره عاشورا، در برخی موارد با وقایع حتمی و گزارش‌های تاریخی ناسازگار است و در مواردی می‌تواند اساسی برای سخن علمای شیعی و یا سنی در قرن‌های بعد باشد. در این مقاله تلاش می‌شود با روش کتابخانه‌ای و رویکردی تحلیلی، پس از ارزیابی شخصیت نویسنده و توضیحاتی درباره کتاب وی، گزارش‌های قابل توجهی که نخستین بار در این کتاب آمده است، واکاوی شوند.

 در ادوار مختلف شاعران شیعه در رثای امام حسین (ع) اشعار عربی فراوانی سروده‌اند. شریف مرتضی، فقیه والامقام شیعی از جمله افرادی است که بیشتر اشعار رثایی خود را به امام حسین (ع) اختصاص داده است.